Soorten uitspraakproblemen

Uitspraakproblemen kunnen zich voordoen op verschillende manieren. We kennen bijvoorbeeld fonetische, fonologische en motorische articulatieproblemen.

Bij fonetische articulatieproblemen heeft het kind moeite met de goede plaatsing van de klank en plaatst deze steeds op dezelfde manier fout. Dit kan bijvoorbeeld de /r/ zijn, of het lispelen waarbij de tong tegen de tanden duwt of naar buiten steekt bij het uitspreken van bepaalde letters zoals de /t/ of /s/.

Bij fonologische articulatieproblemen kunnen de klanken wel gevormd worden, maar kunnen zij de klanken niet correct gebruiken bij het maken van woorden. Kinderen maken de klankstructuur eenvoudiger. Kinderen met een fonologische articulatiestoornissen blijven deze processen toepassen op de leeftijd waarop leeftijdsgenootjes dit niet meer doen.
Voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld het weglaten van de eindmedeklinkers bijvoorbeeld /deu/ in plaats van /deur/. Of het vervangen/weglaten van medeklinkers bijvoorbeeld /kipi/ in plaats van /kiwi’s/, / noepje/ in plaats van /snoepje/.

Bij motorische uitspraakproblemen zit er een probleem in de planning en programmering van het spreken. Uitspraakfouten worden vaak niet steeds op dezelfde manier gemaakt, maar zijn inconsequent. Ook kan tijdens het spreken bijvoorbeeld sprake zijn van een veel te grote beweging van de kaak, een zijwaartse beweging van de kaak of moeite met het ronden van de lippen.

Een vertraagde spraakontwikkeling gaat soms samen met een vertraagde taalontwikkeling, maar dat is zeker niet altijd zo. Bij volwassenen die te maken krijgen met articulatiestoornissen is vaak een aandoening aan het zenuwstelsel of een neurologisch probleem de oorzaak. Soms bestaan de uitspraakproblemen al van kinds af aan en is sprake van een fonetisch articulatieprobleem.